Stres zawodowy to tylko jeden rodzaj stresu spośród wielu innych, które mogą
występować w życiu codziennym. Często mówimy o stresie, który towarzyszy nam
nie tylko w pracy ale również w otaczającej nas rzeczywistości. Mówimy, że stres
jest szkodliwy i wszechobecny, co po części jest prawdą.

Nadmiar stresu lub chroniczne narażenie na stres może być szkodliwe dla
zdrowia fizycznego i psychicznego. Najlepszym rozwiązaniem jest ograniczenie
stresu, które może być osiągnięte poprzez zastosowanie różnych strategii zarządzania
stresem oraz dbanie o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne.
Zarządzanie stresem związanym w życiu codziennym wymaga czasem
stosowania różnych strategii radzenia sobie, takich jak planowanie, delegowanie
obowiązków, wyznaczanie priorytetów, komunikacja z bliskimi i dbanie o siebie.
Ważne jest również poszukiwanie wsparcia ze strony rodziny, przyjaciół lub
specjalistów, gdy stres staje się przytłaczający.
Stres można rozumieć jako reakcję organizmu na wszelkie czynniki lub
sytuacje, które są postrzegane jako wymagające przystosowania się lub reakcji. Może
to być zarówno reakcja na sytuacje negatywne (np. zagrożenie, konflikt, presja) jak i
pozytywne (np. wyzwania, zmiany) Stres jest zatem stanem, w którym istnieje
dysproporcja między wymaganiami stawianymi przez otoczenie a zdolnościami
jednostki do radzenia sobie z tymi wymaganiami. Może to prowadzić do
różnorodnych objawów fizycznych, emocjonalnych i poznawczych.
Pierwsza faza stresu, zgodnie z modelem ogólnego zespołu adaptacyjnego
(GAS) Hansa Selyego, nosi nazwę „fazy alarmowej”. Jest to początkowa reakcja
organizmu na stresor, czyli bodziec wywołujący stres. W tej fazie organizm szybko
reaguje na stresor poprzez aktywację układu nerwowego współczulnego i
wydzielanie hormonów, takich jak adrenalina i kortyzol.
W fazie alarmowej organizm przygotowuje się do walki lub ucieczki poprzez
zwiększenie poziomu czujności, przyspieszenie tempa oddychania i aktywację układu
krążenia. W ten sposób organizm mobilizuje swoje zasoby, aby szybko zareagować
na stresującą sytuację.
Drugą fazą jest faza oporu. W tej fazie organizm nadal jest narażony na stresor,
ale początkowa reakcja alarmowa ulega złagodzeniu, a organizm stara się dostosować
do stałego lub powtarzającego się stresu.
W fazie oporu organizm kontynuuje wydzielanie hormonów stresu, takich jak
kortyzol, w celu utrzymania mobilizacji zasobów energetycznych potrzebnych do
radzenia sobie ze stresem. Jednakże poziomy tych hormonów mogą być mniej
intensywne niż w fazie alarmowej, gdy organizm działał w trybie „walki lub
ucieczki”.
Trzecią fazą stresu jest faza wyczerpania. W tej fazie organizm znajduje się w
stanie chronicznego stresu, który prowadzi do wykorzystania zasobów adaptacyjnych
i osłabienia zdolności organizmu do radzenia sobie ze stresem.
W fazie wyczerpania organizm kontynuuje doświadczanie stresora, ale jego
zasoby adaptacyjne są wyczerpane. Zmęczenie psychiczne i fizyczne staje się
wyraźne, a funkcjonowanie organizmu może być zaburzone. Mogą wystąpić objawy
takie jak przewlekłe zmęczenie, bezsenność, utrata apetytu, problemy zdrowotne,
obniżona odporność, depresja czy nadpobudliwość emocjonalna.
W fazie wyczerpania organizm może być bardziej podatny na różnego rodzaju
choroby, a funkcjonowanie psychiczne i fizyczne może być poważnie zakłócone.
Jeśli stresor nie zostanie zniwelowany, długotrwałe doświadczenie tej fazy może
prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, wypalenia zawodowego, depresji
czy innych zaburzeń psychicznych

Dlatego ważne jest zarządzanie stresem już na wcześniejszych etapach, aby
uniknąć przekształcenia się reakcji na stres w stan chroniczny. Dbanie o zdrowie
psychiczne i fizyczne, stosowanie skutecznych strategii radzenia sobie ze stresem
oraz unikanie nadmiernego narażenia na stres może pomóc w zapobieganiu przejścia
do fazy wyczerpania i utrzymaniu równowagi zdrowia i dobrego samopoczucia.
Stres zawodowy jest szczególnym rodzajem stresu ze względu na jego ciągłość
i towarzyszenie nam przez cały okres aktywności zawodowej. Jest to rodzaj stresu,
który jest związany z wymaganiami, presją i wyzwaniami związanymi z pracą
zawodową oraz z otoczeniem pracy.
Stres zawodowy może mieć różne źródła, takie jak nadmiar obowiązków,
konflikty między pracownikami, brak kontroli nad własną pracą, brak wsparcia ze
strony przełożonych czy niepewność związana z przyszłością zawodową.
Jedną z cech charakterystycznych stresu zawodowego jest właśnie jego
ciągłość i obecność w życiu zawodowym przez długi czas, czyli przez cały czas
naszej aktywności zawodowej. Osoby zatrudnione doświadczają stresu na różnych
etapach swojej kariery zawodowej, począwszy od momentu wejścia na rynek pracy,
poprzez różne etapy rozwoju zawodowego, aż po okres przed przejściem na
emeryturę.
Stres zawodowy może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia psychicznego
i fizycznego pracowników, jeśli nie jest odpowiednio zarządzany. Może prowadzić do
wypalenia zawodowego, depresji, lęku, chorób sercowo-naczyniowych, problemów
ze snem czy problemów zdrowotnych związanych ze stresem.
Długotrwały stres zawodowy może prowadzić do wielu negatywnych skutków
zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego pracowników. Pierwszym
skutkiem jest wypalenie zawodowe, co objawia się uczuciem wyczerpania
fizycznego, emocjonalnego i psychicznego, zmniejszeniem zaangażowania w pracę
oraz poczuciem bezradności. Stres może prowadzić również do utraty zadowolenia z
pracy, braku satysfakcji zawodowej i obniżenia morale w miejscu pracy. Długotrwały
stres może wpłynąć negatywnie na życie osobiste pracowników, prowadząc do
konfliktów rodzinnych, problemów w relacjach partnerskich, izolacji społecznej czy
problemów zdrowotnych u bliskich. W skrajnych przypadkach, długotrwały stres
może doprowadzić do załamania nerwowego lub innych poważnych problemów
zdrowotnych wymagających natychmiastowej interwencji medycznej.
Długotrwały stres związany z wypaleniem zawodowym może mieć negatywny
wpływ na serce, prowadząc do wzrostu ciśnienia krwi, arytmii serca, bólu w klatce
piersiowej i innych problemów sercowo-naczyniowych. Osoby cierpiące na
wypalenie zawodowe mogą mieć trudności ze snem, takie jak bezsenność,
przebudzenia nocne, koszmary senne czy niespokojny sen, które mogą być wynikiem
napięcia psychicznego i stresu.
Wypalenie zawodowe może prowadzić do ogólnego osłabienia organizmu,
zmęczenia, uczucia wyczerpania i braku energii, co może utrudniać wykonywanie
codziennych czynności. Długotrwały stres może prowadzić do napięcia mięśniowego
i bólu stawów, co może być wynikiem chronicznego napięcia mięśniowego i
pogorszenia się ogólnego stanu zdrowia fizycznego.
Wypalenie zawodowe może przejawiać się również w postaci problemów
dermatologicznych, takich jak trądzik, łuszczyca, egzema czy nadmierne wypadanie
włosów, które mogą być związane ze stresem i napięciem emocjonalnym.
Długotrwały stres może prowadzić do zaburzeń oddechowych, takich jak duszności,
przyspieszone oddychanie czy uczucie duszenia, które mogą być wynikiem napięcia
psychicznego i emocjonalnego.
Warto zauważyć, że objawy psychosomatyczne mogą mieć różne formy i
nasilenie u różnych osób cierpiących na wypalenie zawodowe. Ważne jest, aby
zauważyć te symptomy i skonsultować się z lekarzem lub specjalistą, aby uzyskać
odpowiednie wsparcie i leczenie. Jednocześnie, działania zapobiegawcze, takie jak
radzenie sobie ze stresem, dbanie o równowagę między pracą a życiem prywatnym
oraz podejmowanie regularnej aktywności fizycznej, mogą pomóc w zapobieganiu
wypaleniu zawodowemu i jego objawom.
Całkowicie uniknąć stresu zawodowego się nie da, ponieważ w życiu
zawodowym często napotykamy sytuacje, które mogą wywoływać napięcie i presję.
Jednak istnieją rozwiązania, które można zastosować, aby zminimalizować poziom
stresu zawodowego i radzić sobie z nim w zdrowszy sposób.
Planowanie i organizacja pracy może pomóc w zmniejszeniu stresu
zawodowego. Stworzenie harmonogramu zadań, priorytetyzacja obowiązków i
przestrzeganie ustalonych terminów mogą pomóc w uniknięciu uczucia przytłoczenia
i chaosu. Ważne jest, aby wyznaczyć granice między pracą a życiem prywatnym i
dbać o równowagę między nimi.
Regularne odpoczywanie, spędzanie czasu z rodziną i przyjaciółmi oraz
wykonywanie hobby mogą pomóc w redukcji stresu zawodowego. Otwarta i
skuteczna komunikacja z przełożonymi, współpracownikami i innymi osobami w
miejscu pracy może pomóc w rozwiązywaniu problemów i redukcji stresu.
Możliwość dzielenia się obawami i frustracjami oraz otrzymywanie wsparcia może
znacznie zmniejszyć poziom stresu

Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta, odpowiednia ilość snu oraz
unikanie szkodliwych substancji takich jak alkohol czy papierosy mogą pomóc w
redukcji stresu i poprawie ogólnego samopoczucia. Nauka skutecznych strategii
radzenia sobie ze stresem, takich jak techniki relaksacyjne, medytacja, joga czy
głębokie oddychanie, może pomóc w zarządzaniu stresem zawodowym i utrzymaniu
równowagi psychicznej.
Posiadanie umiejętności komunikacyjnych, umiejętność rozwiązywania
konfliktów oraz budowanie zdrowych relacji w miejscu pracy może pomóc w
unikaniu niepotrzebnego stresu związane z problemami międzyludzkimi. W razie
potrzeby warto skorzystać z pomocy specjalisty, takiego jak psycholog, coach
zawodowy czy terapeuta, który pomoże w radzeniu sobie z stresem zawodowym i
rozwijaniu zdrowych strategii zarządzania nim.
Chociaż całkowite uniknięcie stresu zawodowego może być trudne,
zastosowanie tych strategii może pomóc w minimalizacji jego negatywnego wpływu
na zdrowie i dobrostan psychiczny. Jeśli zauważymy pierwsze symptomy wypalenia
zawodowego, ważne jest abyśmy zareagowali na nie odpowiednio. Najlepszym
krokiem może być skonsultowanie się z profesjonalistą, takim jak terapeuta,
psycholog lub doradca zawodowy, który może pomóc zidentyfikować przyczyny
stresu, opracować strategie zarządzania stresem i wypaleniem zawodowym oraz
znaleźć rozwiązania problemów.
Wiele organizacji oferuje również programy wsparcia dla pracowników, w
ramach których można uzyskać pomoc w radzeniu sobie ze stresem zawodowym.
Jeśli odczuwamy stres i czujemy, że potrzebujemy pomocy, istnieje wiele miejsc,
gdzie można się udać po wsparcie. Specjalista ds. zdrowia psychicznego może pomóc
zidentyfikować przyczyny stresu i nauczyć technik radzenia sobie ze stresem.
Terapia może być skuteczną formą leczenia, szczególnie jeśli stres wpływa
negatywnie na życie codzienne i dobre samopoczucie. Jeśli stres prowadzi do
problemów zdrowotnych, takich jak problemy ze snem, bóle głowy czy problemy
żołądkowo-jelitowe, warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym. Lekarz może
przeprowadzić ocenę zdrowia i zasugerować strategie zarządzania stresem lub
leczenia farmakologicznego, jeśli to konieczne.
Czasem rozmowa z kimś bliskim może być wystarczającą formą wsparcia
emocjonalnego. Innym rozwiązaniem są grupy wsparcia skupiające osoby z
podobnymi doświadczeniami mogą być cennym źródłem wsparcia i inspiracji. W
grupach takich można dzielić się swoimi doświadczeniami, otrzymywać rady od
innych i uczyć się nowych strategii radzenia sobie ze stresem. Trener osobisty lub
coach może pomóc w opracowaniu celów życiowych, zidentyfikowaniu obszarów do
poprawy i opracowaniu strategii osiągania równowagi i sukcesu w życiu osobistym i
zawodowym.
Kiedy wypalenie zawodowe zaczyna wpływać na życie codzienne, ważne jest
szukanie pomocy i wsparcia wszędzie gdzie to możliwe. Można udać się po radę do
specjalistów w dziedzinie psychoterapii lub doradztwa zawodowego, którzy mogą
pomóc zrozumieć przyczyny wypalenia zawodowego i znaleźć skuteczne strategie
radzenia sobie.

Dobrym pomysłem jest także rozmowa z innymi osobami w pracy, którzy byli
w podobnej sytuacji może być bardzo pomocna. Dzielenie się doświadczeniami i
wspieranie się nawzajem może przynieść ulgę. Ponadto istnieje wiele książek,
artykułów i materiałów online dotyczących radzenia sobie ze stresem zawodowym i
wypaleniem zawodowym. Samoedukacja na ten temat również może okazać się
bardzo skutecznym narzędziem.
Dodatkowo warto dołączyć na fora dyskusyjne, grupy wsparcia oraz platformy
społecznościowe, gdzie można znaleźć ludzi, którzy przeżywają podobne problemy i
dzielić się swoimi doświadczeniami.
Pomocne są różne techniki takie jak medytacja, muzyka relaksacyjna, głębokie
oddychanie, joga czy trening mindfulness, bo mogą one pomóc zmniejszyć poziom
stresu i poprawić ogólne samopoczucie. Jeśli wypalenie zawodowe prowadzi do
poważnych problemów zdrowotnych, warto skonsultować się z lekarzem.
Zdarza się, że potrzebna może być terapia farmakologiczna lub inne formy
leczenia. Kluczowe wsparcie w trudnych chwilach stanowią bliskie osoby- rodzina,
przyjaciele, ponieważ można z nimi rozmawiać o swoich uczuciach i potrzebach.
Warto eksperymentować i znaleźć te, które najlepiej odpowiadają naszym potrzebom

• Jeśli szukasz pomocy dla siebie lub kogoś bliskiego – zadzwoń lub
  napisz do nas! –
  tel. 574 420 791 (Gliwice), 886 337 004 (Zabrze)
  W naszej placówce zapewniamy wsparcie najlepszych specjalistów: psychologów,
  psychoterapeutów, logopedy, terapeutów SI, pedagogów i fizjoterapeutów.