Problemy psychologiczne u dzieci mogą występować na różnych etapach rozwoju. W artykule przybliżamy najczęstsze problemy, z jakimi borykają się dzieci, oraz podpowiadamy, jak je rozpoznawać i kiedy szukać pomocy specjalisty. Sprawdź, jak wspierać swoje dziecko w budowaniu zdrowia psychicznego od najmłodszych lat.

Problemy psychologiczne u dzieci mogą mieć różnorodne formy i objawiać się na różne sposoby, w zależności od wieku dziecka, jego środowiska oraz indywidualnych predyspozycji. Oto niektóre z najczęściej występujących problemów psychologicznych u dzieci:

Zaburzenia lękowe – Dzieci mogą doświadczać nadmiernego lęku w różnych sytuacjach, takich jak szkoła, kontakty z rówieśnikami czy separacja od rodziców. Zaburzenia lękowe mogą przybierać formę fobii, lęku uogólnionego lub lęku separacyjnego.

Zaburzenia nastroju – Depresja, chociaż częściej kojarzona z dorosłymi, może również występować u dzieci. Objawia się smutkiem, apatią, drażliwością, utratą zainteresowania codziennymi czynnościami oraz niską samooceną.

ADHD (Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) – Dzieci z ADHD mogą mieć trudności z koncentracją, impulsywnością i nadmierną aktywnością, co wpływa na ich funkcjonowanie w szkole i relacje społeczne.

Zaburzenia zachowania – Dzieci z zaburzeniami zachowania mogą wykazywać agresję, krnąbrność, niszczenie mienia, kradzieże lub problemy z przestrzeganiem norm społecznych. Często są trudne do wychowania i mogą popadać w konflikty z rówieśnikami.

Zaburzenia odżywiania – U dzieci, zwłaszcza nastolatków, mogą rozwijać się zaburzenia odżywiania, takie jak anoreksja czy bulimia, które są wynikiem niezdrowego podejścia do jedzenia i własnego wyglądu.

Zaburzenia snu – Problemy ze snem, takie jak bezsenność, koszmary nocne czy lęki nocne, mogą być związane z innymi problemami emocjonalnymi lub wynikają z traumatycznych przeżyć.

Problemy wynikające z traumatycznych przeżyć – Przeżycia takie jak śmierć bliskiej osoby, rozwód rodziców, przemoc domowa czy inne trudne wydarzenia mogą wywołać u dzieci stres, PTSD (zespół stresu pourazowego) i inne reakcje emocjonalne.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD) – Dzieci z OCD mogą mieć uporczywe myśli (obsesje) i wykonywać powtarzalne czynności (kompulsje), które mają na celu redukcję lęku, ale w rzeczywistości zakłócają ich codzienne życie.

Problemy związane z relacjami społecznymi – Prześladowanie (bullying), trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami czy izolacja społeczna mogą prowadzić do problemów psychicznych, takich jak lęk społeczny czy depresja.

Przyczyny problemów psychologicznych u dzieci mogą być różnorodne i obejmować zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Oto najważniejsze z nich:

Trudności rodzinne – Sytuacje takie jak rozwód, przemoc domowa czy nadużywanie substancji przez członków rodziny mogą poważnie wpłynąć na zdrowie psychiczne dziecka. Brak stabilności i wsparcia emocjonalnego w domu sprzyja rozwojowi problemów psychologicznych.

Problemy szkolne – Trudności w nauce, prześladowanie przez rówieśników, stres związany z presją szkolną mogą prowadzić do lęku, depresji lub innych zaburzeń emocjonalnych u dzieci. Szkoła jest ważnym środowiskiem społecznym, dlatego trudne relacje i niepowodzenia w tym obszarze mogą być źródłem problemów psychicznych.

Traumatyczne wydarzenia – Doświadczenia takie jak wypadki, katastrofy naturalne, czy śmierć bliskiej osoby mogą wywołać u dzieci reakcje stresowe, które niekiedy prowadzą do długotrwałych trudności emocjonalnych.

Czynniki biologiczne i genetyczne – Zaburzenia psychiczne, takie jak depresja czy zaburzenia lękowe, mogą mieć podłoże genetyczne lub być wynikiem biologicznych predyspozycji, które zwiększają ryzyko wystąpienia problemów psychologicznych u dzieci.

Przeczytaj również: Rozmowa z dzieckiem – sposób na budowanie zaufania

Obserwacja zachowań dziecka, rozmowy z nim, wysłuchiwanie jego potrzeb i reakcji na różne sytuacje, a także śledzenie ewentualnych zmian w jego funkcjonowaniu mogą pomóc w zidentyfikowaniu potencjalnych problemów psychologicznych. Istnieją jedna pewne symptomy i zachowania, na które warto zwracać uwagę:
1. Długotrwały smutek, nadmierna drażliwość, lęki czy wahania nastroju mogą być sygnałami problemów psychologicznych.
2. Dzieci mogą mieć problemy z utrzymywaniem relacji z rówieśnikami lub dorosłymi, mogą wycofywać się, unikać kontaktów społecznych lub być agresywne.
3. Spadek wyników w nauce, częste nieobecności, trudności w koncentracji lub motywacji mogą wskazywać na problemy emocjonalne lub trudności w adaptacji.
4. Dzieci mogą doświadczać bólów głowy, brzucha lub innych dolegliwości fizycznych, które nie mają wyraźnej przyczyny medycznej.
5. Nagłe zmiany w zachowaniu, agresja, nadmierny niepokój, nadmierna kontrola czy wybuchy gniewu mogą być sygnałem, że dziecko ma trudności emocjonalne.
6. Utrata bliskiej osoby, przemoc domowa, rozwód rodziców czy inne traumatyczne wydarzenia mogą wywołać reakcje psychologiczne u dzieci.

Zwracanie uwagi na zmiany w zachowaniu i emocjach dziecka oraz podejmowanie działań w odpowiedzi na te sygnały może mieć kluczowe znaczenie dla jego zdrowia psychicznego i ogólnego dobrostanu.

Jest kilka powodów przez które rozpoznanie problemów psychologicznych u dzieci może być trudne. Po pierwsze, dzieci mogą wyrażać swoje trudności w sposób różny od dorosłych. Mogą przejawiać swoje emocje poprzez zachowania, symptomy fizyczne lub zmiany w zachowaniu, zamiast bezpośrednio opisywać swoje uczucia słowami.

Po drugie, dzieci często nie mają jeszcze pełnej zdolności do nazwania i zrozumienia swoich emocji, co może sprawić, że opisanie swoich trudności jest dla nich trudne. Mogą być skonfundowane lub nieświadome tego, co się z nimi dzieje, co utrudnia identyfikację problemów psychologicznych.

Aby wspierać dziecko z problemami psychologicznymi, warto przede wszystkim stworzyć bezpieczne środowisko, w którym dziecko czuje, że może swobodnie wyrażać swoje emocje. Ważne jest, aby dać mu do zrozumienia, że jesteśmy dostępni i gotowi wysłuchać jego myśli oraz uczuć, bez krytykowania czy oceniania. Potwierdzenie jego emocji i pokazanie, że nie jest samo w swoich problemach, buduje zaufanie i daje dziecku poczucie bezpieczeństwa.

Cierpliwość odgrywa kluczową rolę – nie należy naciskać na dziecko, jeśli nie jest gotowe do rozmowy. Dajmy mu czas na wyrażenie swoich myśli i uczuć, co może pomóc w budowaniu otwartości i komfortu w dzieleniu się trudnościami.

Warto także skonsultować się z profesjonalistą, takim jak psycholog dziecięcy czy terapeuta, aby uzyskać odpowiednie wsparcie terapeutyczne. Specjaliści mogą przeprowadzić diagnozę, ocenić sytuację i zaproponować odpowiednie metody leczenia. W trudnych sytuacjach, takich jak kryzys psychologiczny, psychiatra dziecięcy może pomóc, jeśli istnieje potrzeba leczenia farmakologicznego.

Najważniejsze jest zapewnienie dziecku, że nie jest samo, a my wspólnie pomożemy mu przejść przez trudne chwile.

Sprawdź także:

Jeśli szukasz pomocy dla siebie lub kogoś bliskiego – zadzwoń lub
napisz do nas! – tel. 574 420 791 (Gliwice), 886 337 004 (Zabrze)
W naszej placówce zapewniamy wsparcie najlepszych specjalistów: psychologów dziecięcych, psychologów dla dorosłych, psychoterapeutów, logopedy, terapeutów SI, pedagogów i fizjoterapeutów.

Tagi: problemy psychologiczne u dzieci, zdrowie psychiczne dzieci, dziecięca psychologia, zaburzenia emocjonalne, terapia dziecięca, rozwój psychiczny, wsparcie psychologiczne, zaburzenia zachowania, depresja u dzieci, lęki dziecięce, ADHD u dzieci, trauma u dzieci, problemy emocjonalne, psychoterapia dzieci, opieka psychologiczna dla dziecka